17 mei —
24 aug 2025
Sense of Place

Sense of Place maakt het onzichtbare zichtbaar rondom het Waddengebied. De langzame onstuitbare processen die dag in, dag uit het Wad vormen, de schoonheid van dit prachtige UNESCO Werelderfgoed en de bijna vergeten geschiedenis ervan. De landschapskunst vertelt samen met de bewoners van dat landschap het verhaal van het Noorden.

Data: openbare kunst, het hele jaar open
Locatie: Friese Waddenkust

De kunstwerken die al staan, worden in Arcadia vergezeld van drie nieuwe installaties: Terp fan de Takomst, Camera Batavia en De Streken.

Projecten

De Streken

Kunstenaar: Marc van Vliet
Partner: Oerol Terschelling en Sense of Place
Data: Oerol, juni 2022
Locatie: Perkweg, Oosterend, Terschelling

De Streken – een project van Oerol Terschelling en Sense of Place – van beeldend kunstenaar Marc van Vliet beweegt op het Terschellingse Wad door de kracht van de maan. Eb en vloed maken twee totaal verschillende belevingen van dit Terschellingse getijdenkunstwerk, dat alleen te bereiken is via een 150 meter lange loopbrug.

Wees je hier even heel bewust van hoe de planeet waarop wij leven om zijn as draait. Tijdens eb is het een stille plek op het wad en kijk je naar buiten. Met vloed sta je juist midden op het water en kijk je naar binnen.

Het kunstwerk was al eens te zien op Oerol Festival in 2021. De natuur besloot toen een dagje eerder af te breken: een zuidwesterstorm en springtij beschadigden het bouwwerk. Daar leerden ze van en voor 2022 werkten Oerol en Marc aan een nieuwe versie die stabiel genoeg is om drie maanden lang de natuur te trotseren. De opening van De Streken was in juni, tijdens Oerol 2022 op het Waddeneiland.

De Streken is een gezamenlijk project van Oerol Terschelling, Sense of Place en de Provinsje Fryslân.

Terp fan de Takomst 

Kunstenaar: Observatorium
Locatie: Blije 
Data: vanaf 16 juli 2022 

Terpen zijn belangrijke verschijningen in het Friese landschap. Ze geven een beeld van onze geschiedenis, ze roepen vragen op als het gaat om archeologie en ze inspireren voor kunst, cultuur en toekomstige ontwikkelingen. Al langere tijd dromen terpbewoners van nu over de terp van de toekomst. Na duizend jaar weer een nieuwe buitendijkse terp, om te onderwijzen, te onderzoeken, te historiseren, om er nieuwe en oude zilte teelten uit te proberen, concerten te geven en er in stilte te zijn om de verbeelding te laten spreken.  

De vereniging Dorpsbelang van het dorp Blije in Friesland heeft na tien jaar voorbereiding het startsein gegeven voor de aanleg van hun Terp fan de Takomst. Het dorp, dat zich sterk verbonden voelt met de Waddenzee, stelt in haar dorpsvisie: “We willen weer met het gezicht naar de Waddenzee wonen, leven en werken.” Centraal element in die visie is het idee om buitendijks een nieuwe terp te maken. Dit om een nieuwe belevingsplek te maken, om mensen naar dorp én Waddenkust te trekken, om oude verhalen te vertellen en nieuwe verhalen te maken. 

Via Sense of Place – opgericht door wijlen Joop Mulder – raakte het Rotterdamse kunstcollectief Observatorium betrokken. Sense of Place bleek een aanjager te zijn in het denken over het proces en de betekenis van de terp. Gedragen door Dorpsbelang Blije, samen met It Fryske Gea en de vele andere betrokken ligt er nu een terp in de traditie van landschapskunst en draagt het bij aan de culturele en recreatieve invulling van de Friese zeewering en het omringende landschap van polders, wad en kwelders. Sinds kort is er in Blije een vijf kilometer lange wandelroute tussen de hoogste terp van Friesland in Hegebeintum en de Terp van de Toekomst gemarkeerd. Nu al een bezoek waard!  

De Terp van de Takomst is geen terug-in-de-tijd-terp. Het idee om de zeedijk over te steken en in de kwelder bij het dorp Blije in Friesland een terp aan te leggen ontstond in 2011. Het nodigt uit om het indrukwekkende, voor de wereld unieke landschap van de Wadden buitendijks te ervaren. De kwelder zoals die er nu ligt was er 20 jaar geleden niet en het is onvoorspelbaar hoe het hier over 20 jaar is. Het Unesco Werelderfgoed Waddenzee fluctueert. Op het fundament van het verleden is het een verbindend symbool voor nieuwe landschapservaring en -benutting, waardoor Blije achter de hoge Deltadijk weer in contact komt met de bewegingen van de Waddenzee. Terpen groeiden gestaag – van smal en laag, een huisterp van 100 m2, naar breed en hoog, een dorpsterp met kerk van 1000 m2. Dit proces van stapelen, laag op laag wordt met de circulair groeiende terp ervaarbaar gemaakt. 

De Terp fan de Takomst is bij uitstek een project dat van onderaf is gegroeid. Het idee van een dorpeling werd opgepikt door andere bewoners en stap-voor-stap, met vallen en opstaan, is de terp onderdeel geworden van de identiteit van het dorp. Met een bewonderenswaardige gemeenschapskracht – mienskip – en doorzettingsvermogen is het een prachtig voorbeeld van burgers die een droombeeld realiseren.  

 

Succesvolle samenwerking 
Dit project is een samenwerking van de Vereniging Dorpsbelang Blije e.o. en de inwoners van Blije met Sense of Place, It Fryske Gea en het collectief Observatorium uit Rotterdam. Door de financiële steun van het Waddenfonds, het Mondriaanfonds, het Prins Bernhard Cultuurfonds/Fonds Laboratoria, het BPD cultuurfonds, de provincie Fryslan en de gemeente Noardeast- Fryslân is de realisatie mogelijk gemaakt.