Ronduit onstuimig. Dat is hoe je de jeugd van Marijke Huisman kan omschrijven. Vanaf haar derde levensjaar wordt zij uit huis geplaatst. De jaren die volgen zijn een grote wirwar van pleeggezinnen, terugplaatsing, meer pleeggezinnen en verhuizingen. Inmiddels is Marijke 25 jaar en vindt ze het tijd om terug te kijken. Niet alleen voor haarzelf, maar ook voor al die andere meisjes en jongens die hetzelfde meemaken of hebben meegemaakt.
“Ik ben ook iemand” is een poëtisch portret waarin Marijke haar roerige jeugd onderzoekt. In deze stilistische documentaire is ‘de nacht’ de rode draad en word je door middel van de vele woonlocaties van Marijke meegenomen in haar verhaal. De film wordt op 31 maart a.s. vertoond in Neushoorn Café, reden genoeg om Marijke eens aan de tand te voelen.
Wie ben jij, wat doe jij in het dagelijks leven?
Ik ben Marijke Huisman en ik ben 26 jaar. Ik woon in het mooie Leeuwarden. In het dagelijks leven doe ik eigenlijk heel erg veel. Ik ben vorig jaar afgestudeerd aan de Academie voor Popcultuur. Nu werk ik 2,5 dag bij de Sacha schoenen, 1 dag bij de stichting Dichter Bij Leeuwarden en daarnaast werk ik heel hard aan mijn eigen carrière als woordkunstenaar. Ik schrijf dus. Het liefst sta ik op een podium en vertel ik mijn verhaal maar ik houd ook een instagrampagina bij: @groetjesmarijke.
Waarom deze documentaire?
Ik vond dat het tijd was om mijn verhaal te vertellen. Nu ik wat ouder word begin ik steeds meer na te denken over mijn identiteit. Het klinkt altijd zo triest als ik het hardop zeg, maar ik heb altijd het gevoel gehad dat ik hier niet mag zijn. Dat ik geen succes of geluk verdien. Ook al weet ik dat het wel zo is. Zo voelt het niet. Ik heb altijd het gevoel dat ik een beetje verdwaald ben op deze wereld en dat ik er per ongeluk ben.
Doordat ik vroeger in veel pleeggezinnen heb gewoond en heel weinig tijd heb doorgebracht met mijn biologische familie, vond ik het altijd lastig om te weten wie ik was en waarom ik de dingen deed zoals ik ze deed. Dat gevoel groeide toen ik ouder werd. Helemaal toen ik serieus begon met schrijven en optreden. Toen moest ik opeens weten waarom ik maakte wat ik maakte. Ik had die antwoorden niet en dat maakte me onzeker. Want hoe kan je een goede artiest zijn als je dat niet weet. Daar begon eigenlijk het idee om een documentaire te maken.
Daarnaast ben ik altijd vrij gesloten geweest over mijn verleden. Ik vond het niet belangrijk genoeg. Dat was geweest en ik heb nu een goed leven, dus waarom zou dat ik opbrengen? Ik vond het nooit relevant. Ik ben gewoon de Marijke die je kent en ik wilde absoluut niet dat mensen mij zagen als een meisje met een problematisch verleden.
Mijn (pleeg-)broertje kreeg op een gegeven moment het idee om een podcast te maken waarin we vertellen over onze tijd bij Riemer en Sjoerd, onze pleegouders. Ik heb daar gewoond van mijn negende tot mijn achttiende ongeveer. We hebben hier 9 afleveringen over gemaakt. Het voelde heel erg goed om er eindelijk over te praten. We hadden luisteraars in heel Nederland en kregen veel mooie reacties van mensen die niets wisten over pleegzorg, maar ook van pleegouders en pleegkinderen die er juist heel veel herkenbare dingen uithaalden. We kwamen tot de conclusie dat er nog best wel een taboe heerste.
Het is natuurlijk hartstikke goed dat er pleegouders bestaan, maar het is ook erg complex en omdat ik zelf niet terugkijk op een gelukkige tijd vond ik dat dat verhaal ook verteld moet worden. Ik ben echt dankbaar voor mijn pleegouders. Allemaal. Maar zoals ik al zei het is erg complex voor iedereen. Omdat ik vroeger zo gesloten was, heb ik ook niet de juiste hulp gekregen. Daar heb ik spijt van. Want nu loop ik dagelijks nog tegen dingen aan en ik had echt gewild dat ik daar hulp voor had gekregen. Met mijn beste vriendin Annelies Visser hadden wij hier al heel lang goede gesprekken over. We besloten samen dit verhaal te gaan maken en zo kwamen we uit bij een documentaire. Ivo Kraan (cameraman/regisseur) is iets later ingestapt.
Kan je vertellen over het proces van de documentaire?
Het was best een beetje een chaotisch proces. Want waar begin je? Ik had nog nooit een film gemaakt. Ik wist nog maar heel weinig van vroeger. Ook heb ik bijna geen foto’s. Ik heb als allereerste mijn dossiers opgevraagd bij jeugdhulp Friesland en het regiecentrum in Leeuwarden. Dit was ongeveer 18 jaar aan observaties en analyses, over mij. Hier stonden heel veel feiten in. Maar omdat het observaties zijn die door andere mensen zijn gedaan was niet alles objectief. Ik kon uit deze dossiers wel een goede rode draad vinden. Er staan ook heel veel dingen in die ik had verdrongen of nog niet wist. Het was een enorme stapel papierwerk. Het is best heftig om te lezen want het gaat allemaal over jou.
Zo staat er bijvoorbeeld in wanneer ik voor het eerst zindelijk was, de vriendjes die ik had en zelfs wanneer ik ongesteld ben geworden. Maar ook ruzies en dat soort dingen staan er allemaal in beschreven. Het eerste idee was eigenlijk heel anders. Toen werkten we ook nog met iemand anders die in eerste instantie het camerawerk zou doen. Toen was het idee dat we een soort poëtische film gingen maken geïnspireerd op de film van Beyoncé Lemonade.
We zouden veel meer gaan werken met heftige make-up en opvallende kleding. Hier waren uiteindelijk niet tevreden over. En nu ik er zo op terugkijk saboteerde ik mezelf misschien ook wel met deze vorm. Want eigenlijk wilde ik juist kwetsbaar zijn en me niet verschuilen achter make-up en opvallende kleding. Toen Ivo instapte als cameraman hebben we ook alles omgegooid.
We hebben met z’n drieën veel diepe gesprekken gevoerd en ik heb echt alles aan hen vertelt. Uiteindelijk hebben we kleding en make-up weggelaten. In de documentaire zie je mij best op een rauwe en kwetsbare manier. Ik ben echt heel open geweest. We zijn met z’n drieën terug gegaan naar de plekken waar ik heb gewoond en wat belangrijke momenten waren in mijn leven. Mooie plekken maar ook heel veel trieste plekken.
Wat is het meest bijzondere aan de documentaire voor jou?
Ik heb heel veel leermomenten gehad. Ik zat in twee processen. Een hele persoonlijk reis waarin meer antwoorden hoopte te vinden over mijzelf en over vroeger. Daarnaast was ik ook gewoon een film en dus een product aan creëeren. Je moet dus uit verschillende perspectieven dingen bekijken en daar keuzes in maken. Gelukkig had ik Annelies en Ivo. Zij hebben mij er echt doorheen gesleept, maar konden ook kritische vragen stellen. Dat was nodig. Maar mijn grootste leermoment was kwetsbaar zijn, dat je mag zeggen dat het kut was. Ik vond dat ik dat nooit mocht zeggen van mezelf. Ik vind het nog steeds moeilijk, maar ik zeg het nu wel. Dat vind ik ook het mooiste aan de documentaire. Je ziet de strijd die ik heb gestreden tijdens het maken van de film. Want het was echt pittig, maar dat was ook de kracht van de film.
Wat kunnen we verwachten in Neushoorn?
Je kunt een hele kwetsbare, poëtische documentaire bekijken over mijn leven tot nu toe. Dit gaat niet alleen over jeugdzorg, maar ook over opgroeien en hoe complex leven soms kan zijn. Je wordt meegenomen in een nacht waar de zon uiteindelijk ook weer opkomt. Ook zullen Ivo Kraan en ikzelf persoonlijk nog wat vertellen over de film en kunnen jullie ook nog vragen stellen.
Je film heeft ook meerdere prijzen gewonnen, kan je vertellen welke?
Ja! Bizar. We wonnen op het Noordelijk Filmfestival de Noorderkroon in de categorie ‘Beste korte docu’. Daarna wonnen we tijdens het Nova Jongeren Filmfestival de beste studentenfilm en de meest originele en meest creatieve film. Ook wonnen we recent de titel ‘best short documentary’ op het Pure Magic Festival.
Voor de toekomst zouden we nog heel graag onze documentaire op televisie willen krijgen. Dan is mijn droom uitgekomen. Maar we hadden al deze prijzen al niet verwacht. We zijn enorm dankbaar. Ik hoop met deze film niet alleen mijn verhaal te vertellen, maar ook het verhaal van al die andere jongens en meisjes die hetzelfde meemaken of hebben meegemaakt.
