De afgelopen tijd heb je ze misschien al voorbij zien komen: de agenda staat bomvol voorstellingen van jonge, aanstaande makers, die samen of alleen hun eigen concept realiseren. Dit zijn de makers van de toekomst, en ze staan nu op! Maar hoe kom je er eigenlijk bij om je eigen concept zo te maken? En hoe fix je dat allemaal? We spreken met Zora en Lucas, twee van deze makers die dit jaar hun droom realiseren.
De een staat al veertien jaar op het podium (sinds haar 4e levensjaar), en de ander heeft dit nog nooit gedaan. Beide zijn (bijna) even oud: 17 en 18. De een heeft het met een hele groep in een paar dagen gemaakt, de ander is al sinds oktober 2021 bezig. Verschillende processen, maar met eenzelfde uitkomst: een eigen voorstelling, van hun eigen concept.
Het eerste concept
Zora Renner (18) maakte samen met haar groepje Paradystersyl. “Ik kreeg een aantal maanden terug de vraag of ik samen met drie andere theatermakers, een voorstelling wilde maken in korte tijd” vertelt ze. “Enige nadeel: de deadline was die dag, dus we hadden een paar uren om ons concept te maken. Maar we wisten wel wat we wilden, namelijk een voorstelling maken over klimaatpaniek.”
Ze kozen dit onderwerp met een andere insteek dan je gewend bent. “Het moest zeker niet het belerende vingertje zijn. Het is geschreven vanuit ons, jongeren, en hoe de klimaatpaniek door ons leven vloeit. Van geen probleem, naar toch problemen, naar dat wij verantwoordelijk zijn, naar hopeloosheid, en uiteindelijk toch misschien hoop. Dat alles namen we mee in het eerste concept. We hebben uren zitten brainstormen en een race tegen de klok gehouden, maar: we mochten aan de slag!
“Ik wilde heel graag een goochelshow voor volwassenen maken”, vertelt Lucas van Dijk. “We geloven als kind heel erg in magie, gebruiken onze verbeelding. Maar zodra we volwassen zijn, raken we die magie kwijt. Dat zou ik graag terug willen pakken”, legt hij uit. Dat hij dan misschien nog niet een voorstelling heeft gespeeld, wil niet zeggen dat hij niet al vaak ergens gestaan heeft, met zijn goocheltrucs. “Maar, dat waren inderdaad trucs, een aaneenschakeling van losse dingen, zonder verhaal. Ik wil nu echt een goochelshow met een verhaal vertellen. Een geheel.” Zo leverde Lucas in oktober zijn concept in. En yes, ook hij mocht aan de slag.
De doorvertaling van het concept: aan de slag met professionals
De voorstelling van Zora is net afgerond. Zij ging samen met haar groepje en een professionele theaterdocent aan de slag om van haar concept een vertaling te maken naar iets waar ze in een week een voorstelling mee konden bouwen. “We hebben spelers verzameld, hebben een aantal keren de locatie bezocht, het concept verder uitgewerkt, zodat we in de week dat we in het huisje in Offringawier zaten, echt grote stappen konden maken!”
“We hebben heel veel gehad aan de hulp vanuit BROEI ook, de ondersteuning van professionals en het netwerk”, vult Zora aan. En zo maakten ze uiteindelijk in een kleine week met zeven spelers van verschillende theatergroepen en de hulp van drie professionele kunstenaars de voorstelling Paradystersyl: waar je op verschillende locaties de verschillende aspecten van klimaatpaniek bij deze generatie meekrijgt.
Lucas zijn show is nu in de laatste fase. We spreken hem even op een rustig moment, als de techniek bezig is met de voorbereidingen in Theater de Bres. Lucas ging een heel ander proces door dan Zora. “Ik had een eerste concept natuurlijk ingeleverd, maar ik heb nog nooit een voorstelling gemaakt. Dus toen ik door de selectie was, werd ik gekoppeld aan een professionele regisseur, die met mij aan het concept ging zitten. Nou, toen hebben we de helft omgegooid, wat het veel beter maakte”, legt hij uit. “En tijdens het maakproces hebben we weer de helft omgegooid”, lacht hij. “Maar het concept werd echt steeds beter en beter.” Dit weekend is het voor hem eindelijk zover.
De opbrengsten van BROEI
“Ik leer hier echt bizar veel”, vertelt Lucas enthousiast. “Eigenlijk alles. Van concept tot vertaling, tot projectleiding, tot het aanvragen van subsidies, het maken van begrotingen: alles wat komt kijken bij het maken van een eigen voorstelling was nieuw voor mij.”
Zora leerde ook meer over zichzelf. “Ik heb mezelf uitgedaagd om het stuk te maken over hoopvol zijn tijdens deze klimaatpaniek. Ik bedeelde mezelf die rol, die eigenlijk heel ver van me af staat, want ik ben niet echt hoopvol en zie het eigenlijk bijzonder zwaar in voor onze generatie en de volgende”, legt ze uit. “Maar door dat stuk te maken, heb ik ook zelf gezocht naar hoe je wel hoopvol kunt zijn, en dat er wel mogelijkheden zijn. Dus dat heeft ook daadwerkelijk mijn blik op de wereld een stuk veranderd.”
Maar beide komen met een heel bijzondere eindconclusie in dit proces, en dat mag zelfs wel even een apart kopje hebben.
Lofzang voor de hulp en de mensen
“Ik ben echt heel erg blij verrast met de vriendschappen die ik overgehouden heb aan dit project”, vertelt Zora. “Ik had dat niet verwacht, maar we zijn echt een bijzonder hechte groep geworden met allemaal hele leuke mensen. We gaan zeker samen vaker wat doen, het eerste project staat al op de planning!”
“Ik ben echt overdonderd van de hulp die mensen mij allemaal wilden bieden”, vertelt Lucas. “Je werkt met professionals, maar iedereen wilde heel graag mij ondersteunen, omdat ze het zo leuk vonden en zo bijzonder”, glundert hij. “Daardoor heb ik heel veel kunnen waarmaken, en echt mijn droom kunnen uitvoeren, dus ik ben echt bijzonder dankbaar dat dat zo is gegaan.”
BROEI: nog niet afgelopen.
De meeste voorstellingen van BROEI zijn al geweest, maar: er komt nog wat aan. Natuurlijk kun je de voorstelling van Lukas dit weekend meemaken: Stop de tijd speelt op 29, 30 en 31 juli in Theater de Bres.
Over een tijdje, in oktober, kun je ook nog de korte film van Sammy Shefa Idris bekijken: Toen de Zon de Maan ontmoette speelt op 13 en 14 oktober tijdens het Huiskamerfilmfestival.
