De afgelopen tijd hebben we je verteld welke internationale kunstenaars er met (voornamelijk) nieuw werk naar Oranjewoud komen voor Paradys, een van de onderdelen van het hoofdprogramma van Arcadia. Maar hoe kom je tot zo’n project, en waarom kiezen we nou voor deze locatie? Hoog tijd voor een interview met curator, kunstcriticus en schrijver Hans den Hartog, die deze tentoonstelling heeft samengesteld!
Hij was er nog nooit geweest, in Oranjewoud. “Toen we op zoek gingen naar een plek voor deze tentoonstelling, hebben we een aantal plekken bezocht, maar ik was meteen verliefd op deze plek”, vertelt Hans. “Dichterbij het Paradijs kan je bijna niet komen.”
Hans woont zelf in Amsterdam, waar hij onder andere al jarenlang werkt als kunstcriticus en schrijver. Sinds een jaar of tien wordt hij regelmatig gevraagd als curator: zo ook voor deze tentoonstelling.
De locatie: Tijdloos paradijs
“Oranjewoud voelt voor mij als een tijd- en ruimtecapsule”, vervolgt Hans enthousiast over de locatie. “Behalve de auto’s, kan het voelen alsof je 200 jaar terug in de tijd bent of juist in de toekomst: de locatie voelt tijdloos. De witte villa’s, het tijdloze groen. Als ik in de auto stap richting Friesland heb ik eerst de autoradio nog aan met al het nieuws van de dag en ben ik me heel bewust van de tijd waarin we leven. Maar zodra ik Oranjewoud ben, is dat weg.”
“Het voelt misschien alsof deze plek altijd zo is geweest, maar de omgeving is tot een paradijs gemaakt door de mens”, legt Hans uit. “Als je iets beter kijkt, kun je ook de verschillende vormen van het maakbare paradijs door de tijd heen herkennen: er is een deel van de natuur dat recht en heel erg aangelegd is, wat je terugbrengt in de 17e of 18e eeuw. Maar er is ook een stuk met wildere tuinen, wat je zo even in de 19e eeuw brengt. Je kunt in Oranjewoud de ontwikkeling van hoe de mens met het paradijs is omgegaan zien.”
En dat gegeven, dat is heel interessant. Zeker voor kunstenaars. “Zij kunnen zich hiertoe verhouden”, vertelt Hans. “Door het paradijs bijvoorbeeld nog mooier te maken, of door juist te gaan kijken naar hoe het paradijs is ontstaan, en of je het in deze wereld nog steeds kan ervaren.”
Het proces van de tentoonstelling
Al dik anderhalf jaar geleden zijn ze begonnen. Maar hoe gaat zo’n proces eigenlijk? “Je gaat je eerst verdiepen in de geschiedenis van deze plek”, legt Hans uit. “En dan ga je kunstenaars zoeken die daarbij passen. Kunstenaars die vaak werken met het gedachtegoed van het paradijs, de natuur of geschiedenis, dat waren de drie pijlers die we vast hebben gehouden, en het liefst, wel twee van die drie. Wanneer je die hebt gevonden, ga je met deze mensen in gesprek over de locatie en haar rijke geschiedenis. In vervolg daarop, laat je ze zelf deze plek ervaren.”
Vanuit verschillende hoeken van de wereld kwamen daarom de afgelopen tijd bijzondere internationale kunstenaars naar deze plek. Om zich te verdiepen, om de geschiedenis te beleven. “Iedereen vond het fantastisch”, glundert Hans. “Vervolgens zijn de kunstenaars weer terug naar hun thuisland gegaan, waar ze de afgelopen tijd druk bezig zijn geweest met het maken van voornamelijk nieuw werk, passend bij deze plek. Niet iedereen maakt het overigens in hun thuisland: sommige komen ook hierheen, en maken het speciaal op de locatie.”
De laatste fase
Inmiddels zitten de kunstenaars in de afrondende fase. “Sommige werken zijn zelfs al klaar, en voor sommige zijn we de laatste locaties aan het vastleggen in Oranjewoud”, vervolgt Hans. Maar liefst 15 internationale kunstenaars nemen deel aan deze tentoonstelling.
“Ik kijk erg uit naar de opening.” Hans kan al bijna niet meer wachten. “Er is altijd een heel bijzonder moment, als het allemaal er echt staat. Elke keer als ik dit werk doe en de tentoonstelling is af, is dit weer bijzonder. Ineens staat het er, en is het in levende lijve altijd krachtiger en meer bijzonder dan je had kunnen voorstellen.”
“Oranjewoud is een prachtige plek. Met Paradys kunnen we zorgen dat je deze plek nog beter ervaart. Het is geen decor voor de kunstwerken, het versterkt elkaar.”
Meer informatie
Paradys is onderdeel van het hoofdprogramma van Arcadia. De tentoonstelling opent op 6 mei , en duurt maar liefst 100 dagen: t/m 14 augustus. Inmiddels zijn hiervan al 13 namen bekendgemaakt. Bekijk alle informatie rondom Paradys op www.arcadia.frl/paradys
