Je eigen taal spreken, waar en hoe jij dat wil. Kan dat ook als je jong bent en een minderheidstaal spreekt, zoals het Fries? Stuur je jouw appjes in het Fries? En praat je Fries in de kroeg? Het blijkt dat best veel jongeren dat spannend of awkward vinden en dan overschakelen naar het Nederlands. Speciaal voor al die jongeren is de provincie een campagne gestart om Fries praten onder jongeren te normaliseren: Yung Frysk. Want wat en hoe je dat zegt, dat bepaal je toch lekker zelf?
In de ‘Bestjoersôfspraak Fryske taal en kultuer 2019 – 2023’ sprak de Provincie de ambitie uit dat in 2030 het aantal Friessprekenden weer moet toenemen, om een einde te maken aan de jarenlange daling in deze trend. Dan begin je met een campagne en focus je je eerst op de jongeren. Want zij zijn de werknemers, werkgevers en ouders van de toekomst. Als zij nu tot trotse taaldragers worden, dan nemen zij het Fries mee hun toekomst in.
Fries praten: f*cking spannend
Reclamebureau GH+O pakte de handschoen op en kroop in de huid van de jonge Friespraters. Ze wilden weten: waaróm spreken jullie steeds minder Fries? En wat bleek? Jongeren vinden Fries praten f*cking spannend. Ze zijn bang om foutjes te maken of als ‘boers’ gezien te worden.
GH+O schreef daar zelf dit over: Zo ontstond Yung Frysk. Een concept dat niet direct de taal promoot, maar vooral de jongerencultuur laat zien. Dat jongeren de ruimte geeft de Friese taal op hún manier te gebruiken. Inclusief foutjes in appjes, inclusief woorden van de streek en van de straat. (Want hey, beter brykfrysk dan geen Fries.) Een concept dat zich niet afzet tegen het Nederlands, maar Fries als verleidelijke optie positioneert. Als een taal die bruist en zich elke dag ontwikkelt. Als een taal van de jeugd.
We legden dus niks op, maar waren er gewoon. Op de voetbalclub, in de kroeg, in de keet en op school. Yn it Frysk. Geen eenmalige campagne, maar een nieuwe beweging, een merk. Echt, brutaal, een beetje rauw, activistisch en jong. Écht jong. En dat zijn wij van GH+O ook niet. Echt. Meer. En dus was er maar één oplossing. De campagne moest niet alleen vóór, maar ook dóór Friese jongeren worden gemaakt. Bij elke stap die wij zetten, vroegen we jongeren om mee te kijken en denken. En vooral: om hun mening te geven. Soms werden we teruggefloten, dan was iets ‘zo 2019’, soms werd iets enthousiast ontvangen. Zo ontwikkelden we onder meer hét Yung Frysk manifest.
het Yung Frysk manifest:
‘Wy binne jong en Frysk, en moatte no wat kwyt. Ek wy ha leafde foar de taal. Ek wy wolle ‘m behâlde. Mar dan wol op ús eigen wize. In wize mei, romte foar nije wurden; út ’e streek en fan ‘de straat’. Mei romte foar ús ynteresses, miskien in fout as we appe, miskien brykfrysk yn ‘e caption. It is tiid om te dielen wat it Frysk foar ús betekent. It is ús taal. Wy binne Yung Frysk. Dochst mei?’
