Herman Langgraf, de fluisteraar van Lale Gül uit Bitgum

Lale Gül’s debuutroman ‘Ik Ga Leven” staat al weken stijf bovenaan in de boeken top 60. Met een Fries tintje blijkt. In het nawoord van het boek bedankt ze schrijver Herman Langgraf. Van hem gebruikt ze zijn uitspraken en filosofische aforismen. Herman Langgraf is één van de pseudoniemen van Ivo Poelsma (55) uit Bitgum.

“Ik Ga Leven” is een nietsontziend en virtuoos relaas over een jonge vrouw van Turkse komaf die zich ontworstelt aan haar streng-islamitische opvoeding in de Amsterdamse Kolenkitbuurt. Het boek blijkt een steen in de literaire vijver. Het leidt tot bedreigingen uit orthodox-islamitische en Turkse hoek tot genadeloze kritieken over haar vakmanschap vanuit de literaire elite. Maar ook tot een vloed van lofprijzingen van lezers en ontelbare media-optredens.

Hoe is dit allemaal zo gekomen Ivo?

In januari stuurde Lale mij een facebookbericht. Ze vertelde dat ze 23 was en een roman had geschreven en dat die bijna uitkwam. Of ze schrijfsels van mij mocht gebruiken. Want ze kon het zelf niet beter omschrijven dan ik dat deed zei ze. Ik vond dat prima als ze maar een bronvermelding deed en dat als het een bestseller zou worden ik of een doos bonbons of een bos bloemen wilde. Voor de grap eigenlijk. Toen dacht ze nog dat het boek meer zou kosten dan het zou opleveren. Toch zou ik de bonbons, bloemen én een fles wijn krijgen. Die heb ik nog niet gehad maar dat geeft niet. Ze is nogal druk op het moment zeg maar.

Heb je het gelijk besteld?

Bestellen is veel te modern voor mij en de boekwinkel was toen ook nog dicht, dus nee. Ik kijk niet zoveel tv en had helemaal niet door dat het al uit was en dat het zo hard ging. Iemand maakte me er op attent, dat ik daarin toch echt genoemd werd. Toen heb ik het maar even aangeschaft.

Hoe is het om zo gesampled te worden in het verhaal van een ander?

Ja, ik ben gesampled ja! Nou ik wil wel even benadrukken: het is het boek ‘Ik Ga Leven’ van Lale Gül, niet het boek “Ik Ga Sterven” van Herman Langgraf. 

We zijn ook tegenovergesteld. Zij is een jonge vrouw van 23 uit Amsterdam en ik een oude vent van 55 uit Bitgum. Ik heb in mijn familie of kennissenkring helemaal geen moslims. Ik ben in westerse vrijheid opgegroeid en zij in religieuze dwang. Dus het boek is absoluut niet mijn prestatie.

Maar als je het leest dan denk je wel: hé dit is een gedachte van mij. Om dat dan terug te zien in een andere context, in het verhaal van een ander, dat is speciaal. Dat ik dàt meemaak denk ik dan. Want sommige quotes zijn al vijf jaar oud, toen was ze nog maar achttien!

In het boek zit ook een droom waarin ze spreekt met God en daarin ben ik zowel de fluisteraar van God als van de hoofdpersoon. Dat vind ik het allermooist. Dat doet me wel wat.

Heb jullie nog contact?

We sturen elkaar af en toe een berichtje. Ze stuurde laatst een foto van haar en Freek. Haar vriend waarmee ze in het boek breekt vanwege haar familie. De verkering is gelukkig weer aan. En ik ben haar nu wel intensief gaan volgen en  ben blij dat ze toch doorgaat met schrijven. Het leek er even op dat ze daar mee ging stoppen vanwege alle toestanden.”

Jij bent na een tijdje stilte weer begonnen op Twitter en schrijft flink door op Facebook, is dat mede om het boek?

Ja nou ja, ik schrijf altijd heel veel. Het zijn mijn gedachten en filosofietjes. Of het resultaat van mijn denkwerk. Dat was er altijd al, maar het is wel leuk die aandacht natuurlijk. Ik accepteer niet ieder vriendschapsverzoek trouwens. Twitter vond ik even leuk maar wat worden daar een verschrikkelijke dingen uitgekraamd zeg! Bagger. Dus nu weet ik weer waarom ik daar ooit mee opgehouden ben. Maar schrijven en denken daar stop ik niet mee, dat gaat gewoon door. Elke dag.