Arcadia 2025 bewijst: mienskip bloeit

Arcadia 2025 is voorbij. Van 17 mei tot en met 24 augustus kwamen bewoners, makers, denkers en doeners in heel Fryslân samen. Om elkaar te ontmoeten, samen te maken, verhalen te delen en te genieten van het uitgebreide programma. De organisatie kijkt tevreden terug op een editie waarin duizenden bezoekers én makers in aanraking kwamen met kunst én elkaar. “Arcadia 2025 draaide niet om grote headliners, hemelvullend vuurwerk, enorme bieromzet of economische impact met zes nullen. De impact zat in iets dat zeldzamer is geworden: oprechte ontmoetingen en aandacht voor elkaar. Dat lijkt klein en intiem, maar is juist groots. Want waar bestaan nog actieve, openbare plekken die uitnodigen tot verbinding?” aldus artistiek directeur Sjoerd Bootsma.

Zomer waarin Fryslân bloeide
Het programma was veelzijdig: van creatieve workshops tot kunstroutes, muziek, film, skaten en zingen. In Leeuwarden vormde circulair mienskipshûs Bouwurk het bruisende middelpunt van Arcadia. Tijdens Fryslân Bloeit organiseerden dertig dorpen en wijken Bloeiweken vol activiteiten die het dorp en de saamhorigheid versterkten. Onder andere Akkrum, Nes, Wergea, Eastermar, Woudsend en Berlikum deden mee. In Over de Drempel kwamen mensen samen om te zingen, brood te bakken, te dichten of elkaar op een andere manier te ontmoeten. Bij Het Gebarendiner schoven bijvoorbeeld horenden en niet-horenden aan bij een gezamenlijke maaltijd. Ze ontdekten aan tafel al snel een gemeenschappelijke taal, ook al werkten hun zintuigen anders. 

Met DWAAN en Flank kon iedereen in Fryslân hun goede idee ontwikkelen tot een project en aansluiten bij Arcadia’s programma. Dit gebeurde in Harlingen bijvoorbeeld uitgebreid met het honderddaagse zomerproject GROÛND. Charlotte, een DWAAN-sessie-deelnemer in Harlingen, vertelt: “Wat ik heel sterk vind, is de verbinding die al snel ontstaat met allemaal mensen die elkaar nooit eerder hebben ontmoet.” In totaal vielen 2.000 activiteiten onder het Arcadia programma. Er vonden 525.000 bezoeken plaats: van Vlieland tot Noordwolde en van Dokkum tot Oudemirdum. Arcadia kreeg vorm door 7.500 participanten, honderden kunstenaars en makers, ruim 150 betrokken organisaties en bedrijven en 60 medewerkers.

Aandacht en ontmoetingen
Bezoekers en andere betrokkenen geven vooral aan hoeveel waarde ze hechten aan de ontmoetingen die ze in Arcadia 2025 beleefden. Bezoeker Nynke uit Leeuwarden: “Als ik het thuis even niet meer weet, dan ga ik naar Bouwurk. Want daar ontmoet ik altijd mensen die ik nog niet kende en iedereen maakt contact daar met elkaar. En eigenlijk zou ik niet weten hoe dat nou in de herfst moet. Ik ga het gebouw heel erg missen.”

Vrijwilliger Dilawer: “Stilzitten? Dat past niet bij mij. Ik wil bezig zijn, mensen ontmoeten. Als vrijwilliger van Paradys kwam ik veel in contact met bezoekers. Door al die gesprekken leerde ik niet alleen Nederlandse woorden, maar ook de cultuur beter kennen. Afgelopen week had ik een heel bijzonder gesprek. Ik, als Syriër, zat met een Nederlander te praten over literatuur. Had je me dat een paar jaar geleden verteld? Dan had ik je niet geloofd. En je weet het nooit… Eén ontmoeting kan een wereld voor je openen.”

Jerrel Ramdat van 058 samensterk: “Voor onze deelnemers is het een bijzondere periode geweest. Ze komen anders niet naar culturele activiteiten en treden nooit op. Nu hebben ze hier een aantal keer opgetreden met Zumba. Ze geven aan dat ze het eerst spannend vonden, maar zich nu thuisvoelen. Bouwurk is voor hen een hele grote stap geweest, maar fantastisch om te zien hoe ze met anderen verbinden.”

Sjoerd Bootsma: “Het verbaast me niet dat mensen het meest enthousiast zijn over deze ontmoetingen. Plekken waar dit mogelijk is, worden steeds schaarser. Buurthuizen zijn verdwenen, in wijken wonen steeds vaker mensen die op elkaar lijken en overal lonken de eenzame schermpjes. Samen bouwen en elkaar ontmoeten zijn eerder uitzondering dan regel. Dit intieme, persoonlijke: dat is het grootste spektakel van Arcadia 2025. De afgelopen honderd dagen zagen we dat het kan: jong en oud, dorp en stad, talent en gevestigde orde, samen spelend door en met elkaar.”

Blik op de horizon
Arcadia keert in 2028 terug voor opnieuw honderd dagen vol kunst, verhalen en ontmoetingen. Die editie focust zich op jongeren, in lijn met de ambitie van Leeuwarden om European Youth Capital te worden. Welke nieuwe ontmoetingen dat oplevert, ontdekt Fryslân over drie jaar. Tot die tijd leven de samenwerkingen, initiatieven en vriendschappen uit 2025 voort.