Mienskip voorbij grenzen: Europese steden werken samen aan culturele toekomst

Negen landen slaan de handen ineen om de kracht van de Europese Culturele Hoofdsteden levend te houden, ook als het jaar voorbij is. Initiatiefnemers uit Nederland, Servië, Hongarije, Estland, Duitsland, Finland, Letland, Portugal en Frankrijk starten samen het project European Capital of Culture Echo (ECoC Echo). Leeuwarden wordt als op Europees niveau gezien als een van de beste voorbeelden van een Culturele Hoofdstad dat een goed vervolg heeft weten te geven aan het culturele hoofdstadjaar en is dan ook één van de initiatiefnemers. “Zo’n titeljaar is geen eindpunt, maar een begin,” aldus Directeur – bestuurder Immie Jonkman. “Met ECoC Echo zoeken we manieren om het vuur dat tijdens dat jaar ontbrandt, verder te laten smeulen. Door op Europees niveau samen te werken leren we van elkaar hoe we positieve veranderingen vast kunnen houden en daar ook nieuwe inspiratie uit kunnen putten.”

Van Leeuwarden tot Letland
Het project brengt voormalige, huidige en toekomstige Europese Culturele Hoofdsteden samen: Leeuwarden 2018 (Nederland), Novi Sad 2022 (Servië), Veszprém 2023 (Hongarije), Tartu 2024 (Estland), Chemnitz 2025 (Duitsland), Oulu 2026 (Finland), Liepāja 2027 (Letland), Évora 2027 (Portugal) en Bourges 2028 (Frankrijk). Daarnaast doen lokale en regionale culturele partners en beleidsmakers mee, zoals de Vereniging van Gemeenten van Tartu County (Estland), het Nationaal Ontwikkelingscentrum (Hongarije) en de Intergemeentelijke Gemeenschap van Alentejo Central (Portugal).

Kickoff in Tartu 
Het officiële startmoment van het project vond plaats in Tartu (Estland), de lead partner van ECoC Echo. Tijdens de kickoff van 27-30 mei 2025 kwamen partners uit alle deelnemende landen bijeen om plannen en ambities af te stemmen. Als lead partner verzorgt Tartu het algemene coördinatie-, communicatie- en programmabeheer van het project.

Sille Talvet-Unt, vertegenwoordiger van Tartu 2024 en projectleider van ECoC Echo: “De voorbereiding en uitvoering van een Europese Culturele Hoofdstad heeft het culturele leven en de economie in veel regio’s een krachtige impuls gegeven. “Het is nu minstens zo belangrijk om dat momentum te richten op ontwikkeling die langer meegaat en beklijft,” aldus Sille. “ECoC Echo biedt een unieke kans om te leren van zowel eerdere als toekomstige Culturele Hoofdsteden, en om nieuwe kennis naar onze steden te brengen op het gebied van culturele organisatie en internationale samenwerking.”

Eerste kennisoverdracht in Veszprém
Van 6 tot 8 oktober 2025 organiseerde Veszprém de allereerste Knowledge Transfer Seminar van het ECoC Echo-project. De bijeenkomst stond in het teken van overdracht van kennis over de nalatenschap van het ECoC-programma Veszprém–Balaton 2023. Deelnemers, onder wie vertegenwoordigers van de betrokken steden, culturele instellingen en beleidsmakers, wisselden praktijkervaringen uit over thema’s als culturele programmering, infrastructuurinvesteringen, financiële duurzaamheid, organisatorische structuren en emotionele impact.

Er waren ook studiebezoeken aan sleutelplekken in de regio, zoals het CODE – Center of Digital Experiences, het ActiCity Dance and Movement Centre, het Modern Art Center, het vernieuwde sportcampus van de Universiteit van Pannonia, en locaties van het Veszprém–Balaton 2023-programma zoals de “Memory Machine” tentoonstelling in het Laczkó Dezső Museum. Sprekers tijdens de sessies waren onder meer Tibor Navracsics (Minster van Regionale Ontwikkeling/ voormalig Europees Commissaris Cultuur) en Gyula Porga (burgemeester van Veszprém). De resultaten van deze eerste seminar zullen bijdragen aan de verdere ontwikkeling van strategieën binnen ECoC Echo om de legacy van culturele hoofdsteden over de grenzen heen levend te houden.

Nieuwe energie voor cultuur en regio
De komende jaren ontwikkelen de negen landen strategieën om netwerken, kennis en energie uit hun titeljaar te laten wortelen in lokale plannen. Zo wordt de erfenis van de ECoC een voedingsbodem voor regionale groei en nieuwe manieren om cultuur te organiseren.

Het project heeft een gezamenlijk budget van circa €2,27 miljoen en wordt gesteund door het Interreg Europe-programma van de Europese Unie, dat interregionale samenwerking ondersteunt en overheden in heel Europa helpt om beter beleid te ontwikkelen. De eindresultaten worden eind 2028 gepresenteerd in Europese Culturele Hoofdstad Bourges, Frankrijk.