Van fout glas naar vrolijke kindertekeningen: Steinfort Glas in Bouwurk

In de Keuken van Bouwurk schitteren vrolijke kindertekeningen op de ramen. Meer dan honderd Fryske kinderen tekenden hun gedroomde uitzicht. Steinfort Glas vereeuwigde hun kleurrijke fantasiewerelden op glas met een productiefout. Directeur-eigenaar Gerlof Reijneker vertelt over de totstandkoming van het gekleurde geheel en hoe essentieel mienskip, samenwerking en bedrijvigheid zijn voor Fryslân.

Kinderen geven kleur aan Bouwurk

Steinfort Glas uit Frjentsjer bewerkt glas voor allerlei toepassingen. “Niet de standaard ramen die je in huizen ziet. Maar van bushokjes tot balustrades en van schermpanelen tot douchedeuren. De samenwerking met Arcadia en Bouwurk ontstond na contact met Jan van Erve, Hoofd Development en Partnerships Commercieel, en Immie Jonkman, Directeur-bestuurder. Zij hadden voor Bouwurk gekleurd glas nodig, dat elders niet leverbaar was. Ik zei: ‘We kunnen geen gekleurd glas leveren, maar wel een print aanbrengen op transparant glas.’ Zij en Bouwurk-ontwerpbureau Overtreders W vonden dat juist mooi en kregen met deze mogelijkheid een nieuw idee: kindertekeningen gebruiken.” Meer dan honderd kinderen van Fryske basisscholen kregen de opdracht om hun gedroomde uitzicht te tekenen. Die tekeningen voegde Overtreders W samen tot één groot landschap.

Tweede leven voor fout glas

Het glas dat Steinfort Glas hiervoor gebruikte, was glas met een productiefout, in lijn met het gedachtegoed van Bouwurk om zoveel mogelijk met hergebruikte, circulaire materialen te werken. “Glas wordt gemaakt van zand, dat in een groot, verwarmd bad smelt tot een glasemulsie. Dat wordt uitgevloeid over een tinbad tot glasplaten. Die kopen wij in bij een paar gerenommeerde merken. Soms ontstaan er luchtbelletjes of andere productiefouten in dat glas. Zulk ‘fout’ glas terug laten halen is duur, dus deze glasplaten zouden eigenlijk worden vernietigd en gerecycled. Maar toen we vroegen of we het voor Bouwurk mochten gebruiken, vond de producent dat prima.”

Samen maken

Het productieproces van deze bijzondere glazen ging in samenwerking met Reinder Bakker van Overtreders W, het ontwerpbureau van Bouwurk. “Dan komt er ineens een nieuw iemand in je productieproces, wat soms wel eens lastig kan zijn. Maar Reinder en zijn team waren heel constructief. Ze kwamen hier, spraken met onze DTP-collega’s, deden proefjes, toetsten kleuren. Op basis daarvan gingen zij aan de slag met het digitaliseren van de tekeningen. Zij moesten precies de juiste bestanden aanleveren, waarin de tekeningen passend waren per ruit en over meerdere ruiten verdeeld. Best een opgave. Maar uiteindelijk lukte dat. Daarna hebben we met een speciale techniek gewerkt: emailleren. Daarbij smelt kleurpigment in een glas, vergelijkbaar met porselein. Uiteindelijk verliep het perfect.”

Een fabriek vol vrolijkheid 

“Overtreders W en Arcadia waren heel enthousiast over het eindresultaat. Het doet ons altijd plezier als de opdrachtgever blij is. Maar ook wij vonden het proces en resultaat prachtig. We zijn hier prints maken gewend, we maken bijvoorbeeld ook wel stadsplattegronden en nep glas-in-lood. Maar dit was anders. Het sprong er qua kleur en motief echt uit. Je zag grote frames met kindertekeningen door de fabriek gaan. Dat gaf een vrolijk gevoel. Het was hard werken en collega’s hebben op zaterdag moeten overwerken om het af te krijgen. Maar het resultaat maakte veel goed. We kregen veel complimenten van mensen die het gezien hebben in Bouwurk.” Het glas werd in de Keuken van Bouwurk geplaatst.

De erfenis van 2018

Gerlof vindt het als ondernemer belangrijk om bij te dragen aan de erfenis van Culturele Hoofdstad. “2018 heeft veel voor ons betekend, ik denk nog veel meer dan we ons überhaupt realiseren. Het zorgde voor zichtbaarheid, trots en beweging. Fryslân werd daardoor meer een merk waar we trots op mogen zijn. 2018 was een grote reclame voor onze provincie. Dat ingetogene is er wat af. Mensen die vroeger niks met Fryslân hadden, zeggen nu: ‘Wat gebeurt daar veel!’ Dat gevoel is waardevol.”

“Bouwurk heeft zeker een aantrekkende werking gehad, met allerlei thema’s, voordrachten en activiteiten. De impact is moeilijk meetbaar, maar gevoelsmatig denk ik dat het maximale eruit gehaald is. Er is veel reuring geweest. Ik vond het jammer dat het zo kort duurde, het had er voor mij nog wel een maand langer kunnen staan. Maar ik begrijp ook: kort is krachtig. Anders bloedt het dood. Ik merk wel dat Culturele Hoofdstad in 2018 erg breed leefde, dat zat echt in de haarvaten van Fryslân. Daar liggen voor Arcadia denk ik nog wel uitdagingen, om echt de hele provincie te mobiliseren. Maar het zou mooi zijn als initiatieven zoals dit blijven bestaan, misschien over een paar jaar weer iets nieuws. De kracht is de herhaling, dat geldt ook hiervoor. We zijn continu bezig om iets als Arcadia op te zetten. Het is belangrijk om samen te blijven bouwen aan beweging en trots.”

Mienskip en bedrijvigheid in Fryslân

Dat ‘samen’ is belangrijk volgens Gerlof. Hij ziet dat de Fryske mienskip enorm hoog in het vaandel staat. Zowel bij Friezen als bij niet-Friezen. “Als destijds voorzitter van Club Diplomatique Fryslan was ik initiatiefnemer en bedenker van Friesland Doet, een project waarbij jongeren vertelden waarom ze in Fryslân blijven, terugkomen of verhuizen. De rode draad was mienskip, verbondenheid. Niet alleen Friezen, maar ook mensen van buiten herkennen dat als waarde. Dat belang verraste ons eerlijk gezegd wel, omdat we er niet expliciet om vroegen of op gerekend hadden. Maar toch was dat de rode draad in alle interviews. Dus mienskip is cruciaal.”

Steinfort Glas was één van de vele donors en samenwerkingspartners van Arcadia. Maar Gerlof vindt dat een groot deel van de bedrijvigheid in Fryslân nog onderbelicht blijft. “Je ziet dat het vaak dezelfde bedrijven en mensen zijn die meedoen aan zulke initiatieven. Dat mag wel breder, diverser. Er zijn zoveel mooie bedrijven in Fryslân nog onder de radar. Die verdienen ook een podium. Fryslân is groter dan je denkt.” Een andere belangrijke reden om alle bedrijvigheid in Fryslân onder het voetlicht te brengen, is dat dat goed is voor de werkgelegenheid en arbeidsmarkt. “De jongere generatie weet vaak niet wat er hier allemaal mogelijk is. Veel mensen denken: in Fryslân is geen werk. Terwijl er zoveel interessante bedrijven zijn, ook in hightech en engineering. Dat zou veel meer gepromoot mogen worden. We hebben hier niet alleen maar twee koeien en een schaap.”