Kunstroute Paradys laat bezoekers in Leeuwarden anders kijken naar de stad en de grond onder hun voeten

Deze zomer nestelt kunst zich op onverwachte plekken in Leeuwarden. De kunstroute Paradys, onderdeel van Arcadia 2025, voert bezoekers langs dertien kunstwerken verspreid door het centrum van Leeuwarden. Onder het thema grûn (Fries voor ‘grond’) onderzoeken gerenommeerde kunstenaars uit Fryslân, Nederland en de rest van de wereld de Friese relatie met de aarde, de geschiedenis en het landschap om ons heen. Veel werken zijn geïnspireerd door de lokale omgeving, en stellen tegelijkertijd vragen over de plek waar ze te zien zijn. Van een afvalcontainer aan de Voorstreek tot de Pier Pander Tempel in de Prinsentuin: hoe verder bezoekers wandelen, hoe meer betekenis de stad voor hun ogen krijgt.

Afval als fundament

Voor Werk in uitvoering zamelde Stijn ter Braak drie weken lang afval en afgedankte materialen van bewoners van de Leeuwarder Voorstreek in. Dit scala aan dozen, tassen, waxinelichtjes en andere spullen gebruikte hij om de straat op miniatuurschaal na te bouwen. Dit kunstwerk, tentoongesteld in een grote container, toont zo de buitenkant van de wijk. Maar door gebruik te maken van wat voor buurtbewoners niet meer van waarde was, geeft hij ook een inkijkje in de binnenkant van de belevingswereld van de buurt. Daarnaast gebruikte Ter Braak een groot deel van het afval om deze miniatuurwereld op ooghoogte tentoon te stellen. Net zoals Leeuwarden is gebouwd op drie terpen die werden opgehoogd met eigentijds afvalmateriaal. Werk in uitvoering laat de bezoeker opnieuw kijken naar de stad als gelaagd lokaal systeem, van waarde, afval, en alles daartussen.

Verborgen monument

Verscholen in stadspark de Prinsentuin is de Pier Pander Tempel al een eeuw lang een plek van verstilling. Dit monument is niet vaak openbaar toegankelijk en heeft daarom een mysterieuze aura voor Leeuwarders. Met Liminal Spaces brengt Saskia Noor van Imhoff een nieuwe gelaagdheid aan in deze kunsttempel. Ze bouwde een installatie waarin natuur, tijd en materiaal samensmelten, in dialoog met de oorspronkelijke beelden van Friese beeldhouwer Pier Pander, die onder andere eigenschappen als ‘moed’ en ‘kracht’ symboliseren. Liminal Spaces is een privé-ervaring, voor één bezoeker tegelijk. De bezoeker ervaart zo in stilte, midden in het bruisende centrum van Leeuwarden, hoe historische betekenis en actuele reflectie elkaar kunnen versterken. Juist op deze plek, die tot dan toe onaangeraakt leek.

Van Domela naar drag

Friesland heeft altijd een sterke band gehad met emancipatorische politiek en de internationale arbeidersbeweging. Werker Collective bekijkt in hun filminstallatie Werker 2 – A Moving History of the Young Worker de geschiedenis van de arbeidersbeweging vanuit een queer perspectief. Het collectief liet zich inspireren door Ferdinand Domela Nieuwenhuis, peetvader van het anarchisme en de arbeidersbeweging, met krachtige wortels in Friesland. De installatie volgt de nog altijd actuele vijf K’s die volgens Domela de arbeider onderdrukten: Kerk, Koning, Kapitaal, Kazerne en Kroeg. Werker 2 – A Moving History of the Young Worker is te zien in de Blokhuispoort, een voormalige gevangenis waar nu winkels, horeca en sociale ondernemingen gehuisvest zijn. 

Meer info

Paradys is tot en met 24 augustus 2025 gratis toegankelijk van dinsdag tot en met zondag tussen 11:00 en 17:00. De route start en eindigt bij Bouwurk, voor de iconische Oldehove. De volledige route, informatie over de deelnemende kunstenaars en het publieksprogramma is te vinden via arcadia.frl/paradys

Paradys bestaat uit de volgende kunstwerken: Jars van Ai Ozaki, Fat Branches, Open Pines van Mounira Al Solh, On the Field of Hope van Peng Zhang, Werk in uitvoering van Stijn ter Braak, Liminal Spaces van Saskia Noor van Imhoff, 600 Years of Migrant Mothers van Selma Selman, Brenda van Gabriel Chaile, Donatiepotten van Koos Buster, Fountain of Heartbeats van Sanne Vaassen, Werker 2 – A Moving History of the Young Worker van Werker Collective, MY FEST IS DYN FEST van Tjibbe Hooghiemstra en Nyk de Vries, Ynfra van Hedwich Rooks en Grensverleggers van VHDG, gecureerd van Roísín Douglas. 

Het is een productie van Arcadia in samenwerking met Kunsthuis Syb, Kunstinitiatief VHDG, Noorderlicht, Stichting Symbio, H47, Fries Museum, Blokhuispoort, Tresoar, Natuurmuseum Fryslân, Historisch Centrum Leeuwarden en Netwerk Cultuur en Natuur van We the North en wordt mede mogelijk gemaakt door het Mondriaan fonds.